W rozmowie Przemka Górczyka z Profesorem Andrzejem Niwińskim poruszono wiele kluczowych zagadnień związanych z historią starożytnego Egiptu, jego najważniejszymi odkryciami archeologicznymi i tajemnicami związanymi z piramidami, mumifikacją, pismem hieroglificznym i religią egipską. W tym artykule przyjrzymy się tym zagadnieniom, analizując szczegóły tej rozmowy, a także przybliżając najbardziej fascynujące aspekty egipskiej cywilizacji.
1. Wstęp: O odkryciach, badaniach i archeologicznych misjach w Egipcie
Rozmowa rozpoczęła się od krótkiego wstępu, w którym Przemek Górczyk wyraził swoje zainteresowanie starożytnym Egiptem i zaprosił Profesora Andrzeja Niwińskiego do podcastu. Profesor Niwiński, znany egiptolog i archeolog, od ponad 20 lat prowadzi misję archeologiczną w Egipcie, badając nieznane wcześniej miejsca, w tym skały w okolicach Luxoru. Jego praca obejmuje również realizację grantu z Narodowego Centrum Nauki, który pozwala mu na tworzenie bazy danych ikonograficznych zabytków egipskich. Dzięki jego badaniom, które obejmują dokumentację oraz rysunki motywów i scen ikonograficznych, cała międzynarodowa społeczność archeologiczna zyska dostęp do ważnych źródeł wiedzy.
2. Misja Skalna i początki badań w Egipcie
Profesor Niwiński opowiadał o początkach swojej kariery archeologicznej, sięgając do lat 70. XX wieku, kiedy to po ukończeniu studiów został wysłany do Egiptu w ramach stypendium. Był jednym z niewielu Polaków, którzy otrzymali takie stypendium, co było dużym wyróżnieniem. Jako młody archeolog, pracował przy badaniach Świątyni Hatshepsut, której odbudowa była jednym z jego pierwszych poważnych zadań. Praca ta była kontynuacją misji prowadzonej przez prof. Michałowskiego, twórcę polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej, pod której patronatem Profesor Niwiński kształcił się.
3. Odkrycia archeologiczne w Egipcie: Znalezienie depozytu królewskiego
Jednym z najbardziej ekscytujących momentów w rozmowie była wzmianka o obecnym odkryciu, które może okazać się równie ważne jak odkrycie grobowca Tutanchamona w 1922 roku. Profesor Niwiński i jego zespół odkryli depozyt królewski, który może prowadzić do nietkniętego grobowca królewskiego. Jeśli uda się kontynuować badania i uzyskać niezbędną zgodę, istnieje niemal pewność, że wkrótce zostanie odkryty grobowiec, który nie był dotknięty przez złodziei – coś wyjątkowego w kontekście egipskich grobowców. Tego rodzaju znalezisko może mieć ogromne znaczenie dla archeologii i historii starożytnego Egiptu, ponieważ pozwoli na odkrycie bezcennych artefaktów, a także umożliwi lepsze zrozumienie starożytnej egipskiej kultury i religii.
4. Świątynia Hatshepsut: Historia, odbudowa i jej religijne znaczenie
Profesor Niwiński podzielił się także szczegółami na temat swojej pracy przy odbudowie Świątyni Hatshepsut. Ta świątynia, zbudowana na początku XV wieku p.n.e., miała ogromne znaczenie religijne i była miejscem kultu królowej, która rządziła Egiptem jako faraon. Świątynia Hatshepsut jest jednym z najważniejszych zabytków starożytnego Egiptu i znajduje się w samym centrum Teb – miasta, które przez wiele stuleci było najważniejszym ośrodkiem egipskiej cywilizacji. Rozmowa skoncentrowała się na procesie odbudowy tego obiektu, który miał na celu nie tylko przywrócenie go do stanu pełnej świetności, ale także umożliwienie turystom zwiedzania tego monumentalnego miejsca.
5. Piramidy a grobowce: Kluczowe różnice
Kiedy rozmowa przeszła do tematu piramid, Profesor Niwiński wyjaśnił, że piramidy są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych grobowców na świecie, ale ich budowa i funkcja różni się od innych rodzajów grobowców egipskich. Piramidy, takie jak Piramida Cheopsa, były monumentalnymi budowlami, które miały na celu zapewnienie faraonowi wiecznego życia. Jednym z kluczowych aspektów była konstrukcja grobowców, które często miały przy sobie także świątynie. Piramidy były zatem bardziej złożoną formą grobowca, w którym złożono ciała zmarłych władców, podczas gdy świątynie pełniły funkcję miejsc kultu.
6. Proces budowy piramid: Zaawansowana technologia starożytnych Egipcjan
Profesor Niwiński poświęcił również czas na omówienie niezwykłych technik budowlanych stosowanych przez starożytnych Egipcjan. Choć współczesne teorie często sugerują, że Egipcjanie używali drewnianych rolek do transportu ogromnych bloków kamiennych, Profesor potwierdził, że takie techniki były jak najbardziej możliwe. Bloki kamienne, szczególnie te używane do budowy piramid, pochodziły z odległych kamieniołomów w Asuanie, a transport kamieni wymagał niezwykłej precyzji i dużej liczby robotników. Dodatkowo, Egipcjanie musieli zastosować wysoce zaawansowane techniki cięcia i szlifowania kamieni, które pozwalały na idealne dopasowanie bloków, co zapewniło trwałość piramid przez tysiące lat.
7. Egipskie pismo hieroglificzne: Tajemnica zapisków starożytnych Egipcjan
Pismo hieroglificzne było kolejnym istotnym tematem rozmowy. Profesor Niwiński wyjaśnił, że hieroglify były używane do zapisu tekstów religijnych, dokumentów urzędowych, a także osobistych zapisów. Zgodnie z tradycją, hieroglify były używane głównie w kontekście religijnym, a pismo hieratyczne stanowiło uproszczoną formę hieroglifów, która była bardziej przystępna do codziennego użycia. Profesor podkreślił, że odkrycie i odczytanie pisma egipskiego przez Jean-François Champolliona w 1822 roku stanowiło przełomowy moment w zrozumieniu egipskiej cywilizacji.
8. Piramidy a współczesne wyzwania
Na zakończenie rozmowy, Profesor Niwiński podkreślił, jak ważne jest zachowanie dziedzictwa starożytnego Egiptu. Piramidy, mimo upływu tysięcy lat, pozostają jednym z najwspanialszych osiągnięć ludzkości, ale są również zagrożone przez współczesne działania, takie jak zmiany klimatyczne, a także przez niszczycielskie ideologie, które mogą prowadzić do zniszczenia tych zabytków. Profesor zaznaczył, że piramidy, mimo że stanowią gigantyczne budowle, są wciąż narażone na zniszczenie, jeżeli trafią w ręce ludzi, którzy nie rozumieją ich historycznego znaczenia.
Podsumowanie
Rozmowa z Profesorem Andrzejem Niwińskim pozwoliła na lepsze zrozumienie nie tylko technicznych aspektów budowy piramid i innych monumentalnych budowli starożytnego Egiptu, ale także na zgłębienie fascynującego świata egipskiej kultury, religii i nauki. Odkrycia archeologiczne, takie jak depozyt królewski, wciąż rzucają nowe światło na naszą wiedzę o tej niezwykłej cywilizacji. Starożytni Egipcjanie pozostawili po sobie nie tylko piramidy i świątynie, ale także niezliczone dokumenty, które pozwalają na ciągłe odkrywanie ich historii i tajemnic.
Piramidy, choć dla wielu pozostają symbolem tajemniczości, są również dowodem na geniusz inżynierski i wytrwałość cywilizacji, która potrafiła stworzyć coś, co przetrwało przez tysiąclecia. Dziś, dzięki pracy takich naukowców jak Profesor Niwiński, mamy szansę na jeszcze głębsze zrozumienie tego, co starożytni Egipcjanie pozostawili nam w spuściźnie.