ADHD – Z tego się nie wyrasta
Wprowadzenie
W świecie nauki i psychiatrii ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) jest tematem, który budzi coraz większe zainteresowanie. W najnowszym odcinku podcastu Przemka Górczyka gościem był dr hab. n. med., specjalista neurobiologii mózgu i psychiatrii perinatalnej, znany ze swojego zaangażowania w leczenie ADHD u dzieci, młodzieży i dorosłych. Rozmowa dotyczyła m.in. najnowszej książki jego autorstwa pt. „Z tego się nie wyrasta”, która stanowi praktyczny przewodnik dla osób zmagających się z ADHD i ich rodzin.
Proces tworzenia książki
Praca nad książką była wyzwaniem, o czym mówił autor. Współpraca z dziennikarką Iwoną Tarnowską pozwoliła na zebranie kluczowych informacji dotyczących ADHD w formie przystępnej dla szerokiego grona czytelników. Pomimo trudności związanych z ograniczeniem treści do 300 stron, udało się stworzyć dzieło, które stanowi solidną bazę wiedzy na temat tego zaburzenia. Autor zapowiedział kolejne tomy, poświęcone bardziej szczegółowym aspektom ADHD.
Edukacyjny tytuł
Już sam tytuł książki, „Z tego się nie wyrasta”, ma edukacyjny charakter. Ma on obalać mit, że ADHD to przypadłość dotykająca wyłącznie dzieci. Jak podkreśla autor, świadomość o trwałości objawów ADHD może skłonić czytelników do lepszego zrozumienia, że zaburzenie to wpływa na całe życie osoby, która się z nim zmaga. Reakcje odbiorców były podzielone, jednak większość doceniła wartość edukacyjną tytułu.
Zrozumienie ADHD
ADHD nie jest jednorodnym zaburzeniem. Osoby dotknięte ADHD wykazują różnorodne cechy, które mogą się manifestować na wiele sposobów. Dr hab. wskazał, że różne kombinacje cech tworzyć mogą bardzo odmienne profile zachowań. Na przykład, u jednych dominować może impulsywność, a u innych trudności z koncentracją. Tak szerokie spektrum objawów powoduje, że każda osoba z ADHD potrzebuje indywidualnego podejścia terapeutycznego.
Maskowanie ADHD
Maskowanie to zjawisko, w którym osoby z ADHD starają się ukryć swoje trudności poprzez nadmierne dostosowywanie się do oczekiwań otoczenia. Przykładem może być perfekcjonizm, który często maskuje chaotyczność. Dr hab. zwrócił uwagę, że maskowanie jest szczególnie charakterystyczne dla kobiet z ADHD, które ze względu na presję kulturową starają się sprostać rolom społecznym kosztem swojego zdrowia psychicznego.
Kontekst społeczny
Kultura i społeczne podejście do ADHD różnią się w zależności od kraju. W Niemczech, gdzie społeczeństwo jest bardziej tolerancyjne wobec różnych zachowań, osoby z ADHD mogą czuć się mniej stygmatyzowane niż w Polsce. Tolerancja społeczna zmniejsza emocjonalne obciążenie związane z byciem postrzeganym jako „inny”.
Zmęczenie i układ nerwowy
Jednym z charakterystycznych objawów ADHD jest nadwrażliwość układu nerwowego. Osoby z ADHD często doświadczają zmęczenia wynikającego z konieczności stałego kontrolowania swoich zachowań i dostosowywania ich do oczekiwań otoczenia. Dr hab. porównał to do emocjonalnego wysiłku, który wyczerpuje zasoby energetyczne organizmu.
Rozprawienie się z mitami
W rozmowie obalono wiele popularnych mitów, np. ten, że przyjęcie leków podnoszących poziom dopaminy pozwala lepiej funkcjonować osobom bez ADHD. Dr hab. podkreślił, że badania wskazują na odwrotne efekty – u osób zdrowych leki te mogą wywoływać podenerwowanie i pogorszenie koncentracji.
Dieta i zdrowie
Dieta może odgrywać wspierającą rolę w terapii ADHD, jednak dr hab. przestrzega przed nadmiernym zaufaniem do diet eliminacyjnych. Choć mogą one zmniejszyć nasilenie objawów, istnieje ryzyko niedoborów żywieniowych, szczególnie u dzieci.
Samoleczenie ADHD
Osoby z ADHD często poszukują alternatywnych metod leczenia, od suplementacji testosteronem po diety czy sporty ekstremalne. Dr hab. wskazał, że choć niektóre z tych metod mogą być pomocne, wiele z nich niesie ryzyko nieodpowiedniego leczenia.
Neurobiologia ADHD
Rozwój neurobiologii otwiera nowe możliwości w zrozumieniu ADHD. Dr hab. omówił rolę dopaminy i prolaktyny oraz ich wpływ na funkcjonowanie osób z ADHD, podkreślając potrzebę dalszych badań w tej dziedzinie.
Zakończenie
Podcast zakończył się refleksją nad potrzebą edukacji i zwiększenia świadomości na temat ADHD. Dr hab. zaapelował do specjalistów o większą otwartość i zaangażowanie w pomoc osobom z ADHD, podkreślając znaczenie holistycznego podejścia do terapii.